ຮີດ 12 ຄອງ14 ປະເພນີ ລາວ
ຄຳວ່າຮີດ 12 ຄອງ 14 ທີ່ພວກເຮົາໄດ້ຍິນຜູ້ເຖົ້າເພິ່ນມັກເວົ້າ ແຕ່ຫລາຍຄົນອາດຈະຍັງບໍ່ທັນຮູ້ຄວາມໝາຍທີ່ແທ້ຈິງຂອງມັນ.ເຊິ່ງຄວາມໝາຍຂອງຮີດ 12 ຄອງ 14 ມີຢູ່ວ່າ: ຮີດ ແປວ່າ: ແບບຢ່າງ ຫລື ປະເພນີທີ່ເຄີຍປະພຶດສືບທອດກັນມາແຕ່ບູຮານນະການ ຈົນເຖິງປັດຈຸບັນ ທັງພາສາເວົ້າ ແລະ ພາສາຂຽນ ເພິ່ນນິຍົມເວົ້າ ແລະຂຽນຄຳວ່າ: ຮີດຄອງປະເພນີ (ຈາຮີດນິຍົມ) ລວມເຂົ້າກັນເປັນຄຳດຽວຄຳວ່າ ຂະນົບທຳນຽມ ແປເອົາໃຈຄວາມແລ້ວກໍແມ່ນປະເພນີທີ່ເຄີຍປະຕິບັດສືບທອດກັນມານັ້ນເອງ. ຮີດ ມາຈາກຄຳບາລີທີ່ວ່າ: ຈາປິດຕະ ເປັນໄດ້ທັງຄຳນາມ ແລະ ຄຳກະລິຍາ ຮີດ12 ໝາຍເຖິງປະເພນີພິທີກຳ (ຫລື ການເຮັດບຸນປະຈຳເດືອນ) ຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າພາຍໃນ 12ເດືອນ ເພິ່ນຈະນັບເອົາຕາມເດືອນລາວ ບໍ່ແມ່ນເດືອນສາກົນ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ:
1. ເດືອນຈຽງ: ຈະມີພິທີລ້ຽງຜີຟ້າຜີແຖນ ນິມົນພະສົງອົງຄະເຈົ້າເຂົ້າປະລິວາດຊະກຳ.
2. ເດືອນຍີ່: ຈະມີພິທີເຮັດບຸນເຂົ້າຄູນລານ (ບຸນກິນຈຽງ) ເຜົ່າມົ້ງ, ບຸນງະ ບຸນລະປືມ(ລາວເທິງພາກໃຕ້) ບຸນກະເລີ (ລາວເທິງພາກເໜືອ)
3. ເດືອນສາມເພັງ: ເຮັດບຸນເຂົ້າຈີ່ ບຸນມາຂະບູຊາ ບຸນວັດພູຈຳປາສັກ
4. ເດືອນສີ່: ເຮັດບຸນພະເວດ ຫຼື ບຸນມະຫາຊາດ
5. ເດືອນຫ້າ: ເຮັດບຸນປີໃໝ່ລາວ ຫຼື ບຸນກຸດສົງການ
6. ເດືອນຫົກ: ເຮັດບຸນວິສາຂະບູຊາ ແລະ ບຸນບັ້ງໄຟ
7. ເດືອນເຈັດ: ເຮັດບຸນເບີກຊຳລະບ້ານ ແລະ ລ້ຽງ ປູ່ຕາ (ກຽມເຮັດໄຮ່ເຮັດນາ)
8. ເດືອນແປດ: ເຮັດບຸນເຂົ້າພັນສາ
9. ເດືອນເກົ້າ: ເຮັດບຸນເຂົ້າປະດັບດິນ
10. ເດືອນສິບ: ເຮັດບຸນເຂົ້າສະຫຼາກ
11. ເດືອນສິບເອັດ: ເຮັດບຸນອອກພັນສາ
12. ເດືອນສິບສອງ: ເຮັດບຸນກະຖິນ ບຸນພະທາດຫຼວງ.
ວ່າດ້ວຍຄອງ 14 ແມ່ນມີຄື: ຄອງ14 ຢ່າງ ສຳລັບຄົນທົ່ວໄປ ແລະ ຄອງ 14 ຢ່າງ ຂອງພະລາຊາ, ສຳຄົນຄົນທົ່ວໄປແມ່ນໜ້າທີ່ຂອງໝົດທຸກຄົນຈະຕ້ອງປະພຶດປະຕິບັດຕໍ່ກັນເຊັ່ນ: ຄູ່ຜົວ ເມຍ ຊາວບ້ານ ຄອບຄົວເຮືອນຊານ ແລະວັດວາອາຮາມສາສະໜາ ລາຍລະອຽດຄືລຸ່ມນີ້:
1. ເມື່ອພືດໂພດເຂົ້າກ້າໝາກໄມ້ເປັນຮວງເປັນໝາກມາແລ້ວ ຕົນຢ່າຟ້າວກິນກ່ອນໃຫ້ເອົາທຳບຸນໃຫ້ທານແກ່ທ່ານຜູ້ມີສິນກິນກ່ອນ ແລ້ວຕົນຈິ່ງກິນພາຍລຸນ ແຕ່ປັດຈຸບັນບໍ່ຄ່ອຍປະຕິບັດຕາມແລ້ວ.
2. ຢ່າໂລບລ່າຍຕາຊິງຕາຍ່ອຍ ຢ່າຈ່າຍເງິນແດງ ຢ່າແປງເງິນຄວ່າງ ແລະ ຢ່າກ່າວຄຳຫຍາບຊ້າກ້າແຂງໃສ່ກັນ.
3. ໃຫ້ພ້ອມພາກັນເຮັດຮົ້ວຕ້າຍ ແລະ ກຳແພງອ້ອມຮອບວັດວາອາຮາມ ແລະເຮືອນແຫ່ງຕົນດ້ວຍການປຸກຫໍບູຊາເທວະດາໃນສີ່ແຈເຮືອນ
4. ເມື່ອຈະຂຶ້ນເຮືອນນັ້ນໃຫ້ຊ່ວຍລ້າຕີນເສຍກ່ອນແລ້ວຈິ່ງຂຶ້ນ.
5. ເມືອເຖິງວັນສິນ 7-8-14-15ຄໍ່າ ໃຫ້ສົມມາກ້ອນເສົ້າແມ່ຄີໄຟ ແມ່ຂັ້ນໄດ ແລະ ປະຕູທີ່ຕົນໄດ້ອາໄສຢູ່ທຸກເຊົ້າຄໍ່າວັນຄືນ.
6. ເມື່ອຈະເຂົ້ານອນນັ້ນໃຫ້ເອົານ້ຳສ່ວຍລ້າງຕີນຜົວແຫ່ງຕົນເສຍກ່ອນແລ້ວຈິ່ງເຂົ້ານອນ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນບໍ່ນິຍົມໃຊ້ແລ້ວ
7. ເຖິງວັນສິນໃຫ້ເອົາດອກໄມ້ທູບທຽນສົມມາຜົວແຫ່ງຕົນ ພໍ່ແມ່ເຖົ້າແກ່ລຸງຕາຂອງຕົນ ເຖິງວັນອຸໂປສົດພະສົງຂອງ ອົງຄະເຈົ້າ ໃຫ້ແຕ່ງຂັນດອກໄມ້ທູບທຽນໄປເຄນສັງຄະເຈົ້າ
8. ເຖິງວັນສິນດັບສີນເພັງມາໃຫ້ນິມົນພະສັງຄະເຈົ້າມາສູນມຸງຄຸນເຮືອນ ແລ້ວທຳບຸນໃສ່ບາດຖວາຍທານ.
9. ເມື່ອພະສົງມາບິນທະບາດນັ້ນຢ່າໃຫ້ເພິ່ນຄອຍຖ້າເວລາໃສ່ບາດກໍຢ່າໃຫ້ຊູນບາດ ຊູນພິກຂຸສາມະເນນ ແລະ ຍາມໃສ່ບາດນັ້ນຢ່າໄດ້ໃສ່ເກີບ ກັ້ງຄັນຮົ່ມ ບໍ່ເອົາຜ້າປົກຫົວ ບໍ່ອູ້ມລູກຫຼານ ແລະຖືສາດຕາວຸດຕ່າງໆ.
10. ເມື່ອພິກຂຸເຂົ້າປະລິດວາສະກຳຊຳລະເນື້ອຕົວແລ້ວເວລາອອກປະລິວາສະກຳໃຫ້ມີຂັນດອກໄມ້ທູບທຽນ ແລະເຄື່ອງອັດທະປະລິຂານໄປຖວາຍ.
11. ເມື່ອພິກຂຸສັງຄະເຈົ້າກາຍມາ ໃຫ້ນັ່ງລົງຍໍມືໄຫວ້ກ່ອນ ແລ້ວຈິ່ງຄ່ອຍເຈລະຈາ.
12. ຢ່າຢຽບເງົາເຈົ້າພິກຂຸສຳມະເນນ.
13. ຢ່າເອົາອາຫານເງື່ອນຂອງຕົນກິນແລ້ວໄປທານໃຫ້ສັງຄະເຈົ້າ ແລະຢ່າເອົາໄວ້ຄອຍໃຫ້ຜົວກິນ.
14. ຢ່າເສບກາມມະຄຸນໃນວັນສິນ ວັນເຂົ້າວັດສາ ວັນອອກວັດສາ ແລະ ວັນມະຫາສົງການຂຶ້ນປີໃໝ່.
ທັງໝົດເຫຼົ່ານັ້ນແມ່ນຮີດ 12 ຄອງ 14 ທີ່ຄົນລາວເຮົານັບຖືມາແຕ່ດຶກດຳບັນ ຈົນມາຮອດປັດຈຸບັນ ໄດ້ເຄົາລົບນັບຖື ແລະ ປະຕິບັດໃຫ້ຖືກກັບຮີດຄອງປະເພນີອັນດີງາມຂອງຊາດຕະຫຼອດມາ.
ບຸນກຸດສົງການ ປີໃໝ່ລາວ
ປູ່ເຍີຍ່າເຍີ
ບຸນກຸດສົງການປີໃໝ່ລາວນີ້ ເພິ່ນໄດ້ຈັດຂຶ້ນ ໃນກາງເດືອນ ເມສາ ຂອງທຸກທຸກປີ ຄືເລີ່ມແຕ່ວັນທີ 13-16 ເມສາ ສຳລັບທີ່ຫລວງພຣະບາງແລ້ວ ກ່ອນຈະເຖິງປີໃໝ່ລາວຊາວບ້ານໄດ້ພາກັນມ້ຽນຂອງຕ່າງໆ ປັດກວາດ ບ້ານຊ່ອງເຮືອນຊານໃຫ່ສະອາດງາມຕາເພື່ອຕ້ອນຮັບປີໃຫມ່,ເພິ່ນຈັດງານບຸນດັ່ງກ່າວແມ່ນພາຍໃນສາມວັນຄື: ມື້ທຳອິດ ແມ່ນສັງຂານລ່ອງ ມື້ທີ່ສອງແມ່ນສັງຂານເນົາ ແລະ ມື້ທີສາມ ແມ່ສັງຂານຂຶ້ນ. ຕອນເຊົ້າຂອງມື້ທຳອິດ ແມ່ນມີການໂລະຕະຫລາດນັດຢູ່ເສັ້ນທາງກາງເມືອງຫລວງພຣະບາງ ,ເມື່ອມາເຖິງຕອນແລງຂອງວັນດຽວກັນມີການລົງຫຼິ້ນດອນຊາຍມຸງຄຸນ ທີ່ບ້ານຊຽງແມນ ເມືອງຈອມເພັດຟາກນ້ຳຂອງເບື້ອງນັ້ນ ເພື່ອຕົບພະທາດຊາຍ, ຫົດສົງນ້ຳກັນແລະມີການບາສີ, ປ່ອຍສັດນ້ຳສັດປີກ,ແລະສັດອື່ນໆຄືນສູ່ທຳມະຊາດເພື່ອເປັນການໄຖ່ຖອນເອົາຊີວິດຂອງຕົນໃຫ້ມີຄວາມສຸກສະຫວັດດີ, ມີອາຍຸຍືນຍາວ.ມື້ທີສອງມີການແຫ່ນາງສັງຂານ ປູ່ເຍີຍ່າເຍີ ຈາກວັດທາດນ້ອຍໄປວັດຊຽງທອງ ໃນໂອກາດນີ້ເພິ່ນມີການສົງພະເຈົ້າ ແລະ ພະສົງເຈົ້າມ່ອມ ຫົດສົງເຖົ້າແກ່ອາວຸດໂສ.ການເຮັດແນວນີ້ກໍເພື່ອເປັນການລ້າງສິ່ງມົວໝອງບໍ່ຈົບຍບໍ່ງາມທັງຫຼາຍອອກຈາກຮ່າງກາຍ.ຮອດມື້ທີ່ສາມແມ່ນມື້ປີໃໝ່ລາວ ແຕ່ລະຄອບຄົວພາກັນເຮັດບຸນຕັກບາດແລະບາສີສູ່ຂວັນເພື່ອອວຍໄຊໃຫ້ພອນເຊິ່ງກັນແລະກັນຫລັງນັ້ນກໍແຫ່ນາງສັງຂານກັບຈາກວັດຊຽງທອງເຖິງວັດທາດນ້ອຍ. ເວົ້າເລື່ອງນາງສັງກໍມີຕຳນານກ່າວຂານກັນມາຕັ້ງນານຈາກເລື່ອງ ກະບິນລະພົມ ສ່ວນນາງສັງຂານກໍຄືລູກສາວຂອງກະບິນລະພົມ ມີທັງໝົດ 7 ນາງສາວຕາມແຕ່ລະວັນຂອງ ໜຶ່ງອາທິດມີ 7 ວັນ ແຕ່ລະປີນາງສາວທັງ 7 ພັດປ່ຽນກັນເອົາ ຫົວ ຂອງຜູ້ເປັນພໍ່ ໄປຫົດສົງ ໂດຍການຂີ່ ພາຫະນະ ທີເປັນສັດ ຂອງໃຜມັນໄປຫົດສົງຄື:
– ນາງ ທຸງສະເທວີ ວັນອາທິດ ພາຫະນະ ຂີ່ ຄຸດ – ນາງ ໂຄລະຄະເທວີ ວັນຈັນ ພາຫະນະ ຂີ່ ເສືອໂຄ່ງ – ນາງ ຮາກສະເທວີ ວັນອັງຄານ ພາຫະນະ ຂີ່ ໝູ – ນາງ ມົນທາເທວີ ວັນພຸດ ພາຫະນະ ຂີ່ ມ້າ (ລໍ) – ນາງ ກີລີນີເທວີ ວັນພະຫັດ ພາຫະນະ ຂີ່ ຊ້າງ – ນາງ ກິມີທາເທວີ ວັນສຸກ ພາຫະນະ ຂີ່ ຄວາຍ – ນາງ ມະໂຫທອນ ເທວີ ວັນເສົາ ພາຫະນະ ຂີ່ ນົກຍຸງ ບຸນມາຄະບູຊາ
ບຸນມາຄະບູຊາ: ແມ່ບຸນລະນຶກເຖິງພະພຸດທະເຈົ້າປົງສັງຂານຄືຕັດບອກວ່າພະອົງຈະນິບພານ ໃນເດືອນ 6 ເພັງຂ້າງໜ້າ ທັງເປັນມື້ບັງເອີນທີ່ພະອໍລະຫັນລູກສິດຂອງພະອົງເອງ 1,250 ອົງ ມາປະຊຸມກັນ ໂດຍບໍ່ໄດ້ນັດໝາຍກັນມາກ່ອນ.ໃນໂອກາດນີ້ພະພຸດທະເຈົ້າ ໄດ້ຊົງເທດສະໜາ ພຣະທັມສຳຄັນທີ່ສຸດແກ່ພຣະອໍຣະຫັນເຫລົ່ານັ້ນ ພຮະທຳນີ້ເອີ້ນວ່າ ໂອວາດທະປະຕິໂມກ (ລະບຽບວິໄນພຣະສົງ).ໃນວັນດຽວກັນນັ້ນພຣະອົງໄດ້ປົງອາຍຸສັງຂານ (ຄືບອກໃຫ້ຮູ້ກຳນົດມື້ຈະຕາຍ) ເພາະວ່າພຣະອົງມີອາຍຸແກ່ ຮ່າງກາຍຊຸດໂຊມເຈັບປ່ວຍລົງແລ້ວ. ພວກເຮົາພາກັນເອີ້ນມື້ເພັງເດືອນສາມນີ້ວ່າ ວັນມາຄະບູຊາ(ວັນເຂົ້າຈີ່) ເມື່ອເຖິງວັນເພັງເດືອນສາມທຸກປີພວກຊາວບ້ານທັງຫລາຍກໍຈັດຫາເຄື່ອງສັກກະລະບູຊາ ມີ ດອກໄມ້ທູບທຽນພາກັນໄປເຮັດບຸນທີ່ວັດ ໃນຕອນເຊົ້າກໍ່ມີການຮັບສິນ ແລະ ຕັກບາດ ບາງທ້ອງຖິ່ນສ່ວoໃຫຍ່ແລ້ວເຮັດເຂົ້າຈີ່ເພື່ອໄປໃສ່ບາດໃຫ້ທານແກ່ພະສົງ ເມື່ອພະສົງສັນຈັ່ງຫັນແລ້ວພວກເພິ່ນກໍຟັງເທດຕໍ່ໄປໃນຕອນຄໍ່າພະສົງພ້ອມປະຊາຊົນຊາວບ້ານກໍພາກັນວຽນ ທຽນອ້ອມສິມຂອງວັດ ຕາມທ້ອງຖິ່ນຂອງໃຜມັນ. ບຸນຫໍ່ເຂົ້າສະລາກ
ບຸນຫໍ່ເຂົ້າສະລາກ: ແມ່ນບຸນອຸທິດສົ່ງຜົນບຸນໄປຫາຍາດພີ່ນ້ອງຜູ້ທີ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ ດັ່ງດຽວກັບບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນແຕ່ວ່າມີວິທີເຮັດຕ່າງກັນ. ຕາມປະເພນີຂອງລາວເຮົາເພິ່ນເຮັດບຸນຫໍ່ເຂົ້າສະລາກໃນມື້ເພັງ ເດືອນ10 ທຸກໆປີ. ເມື່ອຮອດວັນນີ້ ເຖົ້າແກ່ຊາວບ້ານພາກັນຈັດເອົາເຂົ້ານ້ຳອາຫານແລະເຄື່ອງທານຕ່າງໆມີດອກໄມ້ທູບທຽນ ກວຍເຂົ້າສະລາກ ແລະ ພາເຂົ້າທິບໄປໂຮກັນຢູ່ທີວັດ . ເມື່ອຊາວບ້ານມາໂຮມກັນໝົດແລ້ວເພິ່ນກໍ່ເກັບເອົາສະລາກອອກຈາກກວຍຂອງແຕ່ລະຄົນໃສ່ໃນບາດໄວ້ ເມື່ອພະສົງສາມະເນນອົງໃດ ຈັບສະລາກຖືກຊື່ຜູ້ໃດນັ້ນກໍຖວາຍອາຫານແລະສິ່ງຂອງຕ່າງໆໃຫ້ແກ່ພະສົງສາມະເນນອົງນັ້ນ.ຕໍ່ມາພະສົງກໍໃຫ້ພອນ ພ້ອມກັນນັ້ນຊາວບ້ານກໍພາກັນຢາດນ້ຳອຸທິດສົ່ງຜົນບຸນໄປຫາຍາດພີ່ນ້ອງຜູ້ຕາຍໄປ.ຫຼັງຈາກສັນຈັ່ງຫັນແລ້ວ ພະສົງກໍເທດສະຫລອງໃນການໃຫ້ທານແກ່ຊາວບ້ານ. ບຸນຄູນເຂົ້າ ເປັນບຸນມະຫາຊົນຫລັງຈາກລະດູເກັບກ່ຽວເອົາເຂົ້າຂຶ້ນເລົ້າແລ້ວ ຊາວນາໄດ້ຈັດ ພິທີ່ ເຮັດ ບຸນຄູນເຂົ້າ ສູ່ຂວັນເຂົ້າຢ່າງມະໂຫລານ.ບຸນຄູນເຂົ້າໝາຍຄວາມວ່າຂໍ ໃຫ້ຄູນຂຶ້ນໄປ ເລື້ອຍໆ ໃນປີຕໍ່ໄປ.ໃນໂອກາດນີ້ໄດ້ນິມົນພະມາສູດແລະເຕົ້າໂຮມຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ໝູ່ເພື່ອນທີ່ໄດ້ ໃຫ້ ການ ຊ່ວຍເຫລືອເພາະສະໄໝກ່ອນບໍ່ມີການຈ້າງແຮງງານ ມີແຕ່ການແລກປ່ຽນແຮງງານ ກັນຫລືເອີ້ນວ່າ ເຮັດນາວານ ເພື່ອຊົມເຊີຍຜົນເກັບກ່ຽວທີ່ພວກເຮົາໄດ້ເອົາ ຫລັງສູ້ຟ້າໜ້າ ສູ້ຝົນລຳບາກກາກກໍ່າ ມາພໍສົມຄວນເພິ່ນຈິ່ງຕີລາຄາວ່າ ສິບເມັດເຂົ້າເທົ່າ ເກົ້າ ເມັດເຫື່ອຂອງ ຊາວນາ ສະນັ້ນພວກເຮົາຕ້ອງ ຖະໜອມຫອມຮັກເຂົ້າ ຜູ້ໃດຈົກເຂົ້າອອກຈາກຕິບມາແລ້ວ ຕ້ອງກິນໃຫ້ໝົດຖ້າຜູ້ໃດເອົາ ຖິ້ມຈະ ມີບາບ ເພາະເຂົ້າເປັນອາຫານຫລັກໃນການ ລ້ຽງຊີບ ຂອງມະນຸດ |
ບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ
ບຸນເພິ່ນໄດ້ມີການຈັດຂຶ້ນໃນມື້ແຮມ 15 ເດືອນ 9 ລາວ ຂອງທຸກໆປີ. ຕອນເຊົ້າ ແມ່ນ ໄດ້ ມີ ການ ຕັກປາດ ຖວາຍສັງ ຄະທານ ຕ່າງໆ (ພິທີທາງພຸດທະ ສາສະໜາ) ອອກ ຕົນຍາດໂຍມ ປະຊາຊົນຊາວເມືອງຫລວງ ພຣະ ບາງທຸກຄົນເຖົ້າແກ່ອາວຸໂສ ນ້ອຍໜຸ່ມຍິງ ສາວ ຕ່າງ ກໍ່ ພາ ກັນສ້າງບຸນຮັບສິນກິນທານ ເຮັດເຂົ້າຕົ້ມເຂົ້າ ໜົມ ແລະ ພາເຂົ້າມາຢາດນ້ຳສົ່ງ ບຸນກຸ ສົນ ໃຫ້ແກ່ຜູ້ທີ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວໃຫ້ມາຮັບມາໂຈມເອົາ ແລະ ອວຍໄຊໃຫ້ພອນແກ່ເຂົາ ເຈົ້າຈົ່ງ ປະ ສົບແຕ່ຄວາມສຸກສະຫວັດດີ. ມາຮອດຕອນບ່າຍ ຂອງ ວັນດຽວກັນ ກໍມີການ ແຂ່ງ ຂັນເຮືອ ຊ່ວງ ຢູ່ທີ່ຍື່ງຄານ. ກ່ອນໜ້າທີ່ເພິ່ນຈະມີການແຂ່ງຂັນ ເຮືອຊ່ວງ ເພິ່ນອກໍໄດ້ ມີການຫ້າງ ຫາ ກະກຽມແລະສ້ອມແປງເຮືອ ຂອງທ້ອງຖິ່ນຕົນ,ເວລາ ຈະເອົາລົງກໍມີການ ຄົບງັນແລະສູດທຳ ພິທີ ທາງພຸດທະສາສະໜາ.ເມືອຮອດມື້ແຂ່ງ ກໍໄດ້ເຮັດ ຂັນດອກໄມ້ທູບ ທຽນ ເພື່ອໄປໄຫວ້ ເທພາອາຮັກຕາມສາຍຕ່າງໂດຍສະເພາະແມ່ນປາກແມ່ ນ້ຳຄານ ແລະສັກ ສັກສິດທີ່ສະ ທິດຢູ່ ຕາມສາຍນ້ຳຄານເພື່ອຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫລືອຈາກສິ່ງສັກສິດ ມາຄ້ຳຊູຍູ້ໜູນ ໃຫ້ເຮືອຂອງຕົນ ເອງ ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະຈາກຄູ່ແຂ່ງຂອງເຮືອລຳອື່ນໆ.
ບຸນວິສາຄະບູຊາ
ບຸນວິສາຄະບູຊາ: ແມ່ນບຸນລະນຶກເຖິງວັນທີ່ພຣະພຸດທະເຈົ້າໄດ້ປະສູດ, ຕັດສະຣູ້, ແລະປະຣິນິພານ.ເພິ່ນເຮັດບຸນວິສາຄະບູຊາໃນມື້ເດືອນ 6 ເພັງ. ນັບວ່າເປັນໜ້າອັດສະຈັນທີ່ພຣະພຸດທະເຈົ້າໄດ້ປະສູດ ຕັດສະຣູ້ແລະປະຣິນິພາບໃນມື້ເພັງເດືອນ 6 ໃນວັນດຽວກັນທັງສາມປະການ. ເມື່ອເຖິງ ເດືອນ 6ເພັງທຸກໆປີຊາວບ້ານກໍ່ພາກັນນຳເຄື່ອງສັກກະລະບູຊາມີດອກໄມ້ທູບທຽນພາກັນໄປໂຮມທຳບຸນຢູ່ວັດ ພຣະສົງຢູ່ວັດເປັນຜູ້ນຳພາຊາວບ້ານທຳບຸນຮັກສາສິນໃນຕອນຄໍ່າກໍມີການວຽນທຽນອ້ອມສິມ. ໃນວັນວິສາຄະບູຊານີ້ຕາມປະເພນີແລ້ວ ຢູ່ຕາມບາງເຂດແຂວງຈະມີການເຮັດບຸນບັ້ງໄຟກັນຢ່າງຄຶກຄື້ນມ່ວນຊື່ນໃນມື້ ແຮມ1ຄໍ່າເດືອນ 6 ຂອງທຸກໆປີ. ບຸນເຂົ້າພັນສາ
ບຸນເຂົ້າພັນສາ: ແມ່ນບຸນທີເຮົາເຄີຍປະຕິບັດກັນມາໃນທຸກໆປີ ຄືມື້ອອກໃໝ່ 15 ຄໍ່າ ເດືອນ 8. ເປັນວັນທີ່ພຣະພຸດທະເຈົ້າບັນຍັດໃຫ້ພຣະສົງເຊົາການເດີນທາງໃນການສັ່ງສອນທຳ ເພາະເປັນຊ່ວງໄລຍະລະດູຝົນ. ຍ້ອນວ່າ :ໃນລະດູຝົນໄດ້ຮັບຄວາມລຳບາກໃນການເດີນທາງຈົນເຖິງເຈັບປ່ວຍ. ໃນລະດູ ຝົນຊາວບ້ານໄດ້ເຮັດນາເຮັດສວນຢ້ານວ່າພະສົງອາດຈະໄປຢຽບຢໍ່າພືດຜົນຂອງຊາວບ້ານໃຫ້ເສຍຫາຍ. ດັ່ງນັ້ນ ພຣະພຸດທະເຈົ້າຈິ່ງກຳນົດໃຫ້ພະສົງຢູ່ວັດຈົນຕະຫລອດລະດູຝົນໃນໄລຍະນີ້ເພິ່ນເອີ້ນວ່າ ຈຳພັນສາ ຫລື ເຂົ້າພັນສາ. ສ່ວນຊາວບ້ານກໍພາກັນໄປທຳບຸນທີ່ວັດມີການຖວາຍດອກໄມ້ທູບທຽນ ແລະ ຜ້ານ້ຳຝົນແກ່ພຣະສົງຜູ້ທີ່ຈະຈຳພັນສາ. ບຸນອອກພັນສາ
ບຸນອອກພັນສາ: ມື້ອອກໃໝ່ 15 ເດືອນ 11 ເປັນມື້ທີ່ພະສົງໄດ້ຈຳພັນສາຄົບສາມເດືອນພໍດີ ພະສົງຈິ່ງເດີນທາງໄປນອນຄ້າງ ຄືນຢູ່ວັດໃດກໍໄດ້. ຕອນເຊົ້າກໍມີການທຳບຸນຕັກບາດຢາດນ້ຳໃຫ້ທານ.ຕອນຄໍ່າກໍມີການວຽນທຽນແລະໄຕ້ທຽນບູຊາຕາມບ້ານເຮືອນຂອງໃຜລາວ.ວັນຕໍ່ມາ ກໍແມ່ນວັນລອຍກະໂທງໄຫຼເຮືອໄຟ ພ້ອມກັນຕີຄ້ອງຕີກອງເສບງັນຢ່າງຄຶກຄື້ນແລະມ່ວນຊື່ນ.ນອກນັ້ນຢູ່ຕາມບາງເຂດແຂວງກໍມີການຊ່ວງເຮືອອີກ.ນັບແຕ່ມື້ອອກພັນສາຮອດເຂດເດືອນ 12 ເພັງ ປະຊາຊົນຜູ້ມີໃຈໃສສັດທາໃນພຸດທະສາສະໜາໄດ້ນຳຜ້າມະຫາກະຖິນ ໄປຖວາຍແກ່ພະສົງຜູ້ຈຳພັນສາຄົບໄຕມາດ ຊ່ວງເວລາສາມເດືອນນັ້ນເອງ.
ບຸນພຣະເວດເປັນເດືອນທີ່ປວງຊົນທັງຊາດຈັດຕັ້ງບຸນພະເວດຫລືບຸນມະຫາຊາດ ບຸນປາງນິີ້ມີຮູບການຈັດ ຕັ້ງ ຄື ບຸນທາງສາສະໜາທົ່ວໄປ ແຕ່ມີຈຸດພິເສດບ່ອນວ່າພະສົງໄດ້ພັດປ່ຽນກັນຂຶ້ນເທດ ນິ ທານເລື່ອງ ທ້າວ ພຣະເວດສັນດອນ ເປັນເວລາ 24 ຊົ່ວໂມງຈິ່ງຈົບສັນຕະຣະເວດຊາດົກ ເປັນ ຊາດໜຶ່ງ ໃນຊາດ ສຸດທ້າຍທີ່ພະອົງຈະເກີດມາເປັນເຈົ້າຊາຍ ສິດທັດທະ ເມື່ອອາຍຸໄດ້ 29ປີ ໄດ້ ສະຫລະບັນ ລັງ ອອກ ບວດ ຊອກຫາວິທີພົ້ນທຸກອອກຈາກທາງກາຍແລະໃຈຂອງມວນມະນຸດ ແລະໄດ້ບັນລຸເຖິງເປົ້າໝາຍ ຫລັງຈາກຄວາມພຽນໃນໄລຍະ 6ປີ . ການຟັງທັມມະເທດ ສະໜາ ຂອງ ພະເວດສັນດອນນີ້ ຕາມ ປະເພນີແລ້ວຕ້ອງເຮັດທຸກທຸກວັດເພາະເປັນຕອນສຳຄັນຕອນ ທີ່ ເປັນ ແບບຢ່າງອັນດີໃຫ້ແກ່ຊາວ ພຸດຄືການຄັດເກົາກິເລດຕັນຫາໃຫ້ມີຈິດໃຈເອື້ອເຟື້ອ ເພື່ອ ແພ່ບໍ່ເຫັນແກ່ໂຕ ບູຮານມັກເວົ້າວ່າ: ໃຫ້ເຮັດໃຈດີຄືພະເວດ ແມ່ນສ້າງຄວາມສາມັກຄີຮັກ ແພງກັນລະຫວ່າງບ້ານກັບບ້ານ. |
